Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου (ΗΤΚ) αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση εκσυγχρονισμού της καταγραφής και διαχείρισης της ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας στην Ελλάδα. Μέσω της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας, θωρακίζεται η ιδιοκτησία των πολιτών, καθώς θα υπάρχουν καταγεγραμμένες όλες οι μεταβολές ενός ακινήτου. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται και η διαφάνεια στις δικαιοπραξίες (μεταβιβάσεις ακινήτων). Επίσης, με την ΗΤΚ, ο ιδιοκτήτης θα έχει άμεσα διαθέσιμα όλα τα στοιχεία του ακινήτου (π.χ. τίτλους ιδιοκτησίας, οικοδομική άδεια, κ.λπ.) και το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου.

Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου / Οικοπέδου: Τι είναι;

Συγκεκριμένα, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα ενός ακινήτου, κτιρίου ή οικοπέδου είναι ένας ηλεκτρονικός φάκελος, ο οποίος περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία ενός κτιρίου, μιας αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας ή ενός αδόμητου οικοπέδου/γήπεδο. Πρόκειται δηλαδή για ψηφιακή αρχικοποίηση του κτιριακού στόλου της χώρας. Η «παρουσία» της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας στοχεύει στη θέσπιση ειδικής διαδικασίας ελέγχου των κτιρίων μετά την ολοκλήρωσή τους, η οποία μέσω της αποτύπωσης της υφιστάμενης κατάστασης θα επιτρέπει την παρακολούθηση των μεταβολών του, τον έλεγχο της ασφάλειας και της συντήρησής τους, καθώς και την αποτροπή εκτέλεσης πολεοδομικών παραβάσεων.

Ποια τα απαραίτητα δικαιολογητικά για την καταχώρηση στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου;

Σύμφωνα με τον ν.4495, για την καταχώρηση στην ηλεκτρονική ταυτότητα απαιτούνται ορισμένα δικαιολογητικά, τα οποία μάλιστα, θα τα περιλαμβάνει στη συνέχεια ο ηλεκτρονικός φάκελος Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου. Ειδικότερα, πρόκειται για τα εξής δικαιολογητικά/στοιχεία ακινήτου:

1. Πίνακας χιλιοστών (αφορά κοινόχρηστους χώρους ή αυτοτελή διηρημένη ιδιοκτησία) και μελέτη κατανομής δαπανών του κτιρίου (εάν υπάρχουν)
2. Κατόψεις των ορόφων, μελέτη προσβασιμότητας εμποδιζόμενων ατόμων ή ΑμεΑ και χαρακτηριστικές όψεις και τομές (αν απαιτείται).
3. Δηλώσεις υπαγωγής σε νόμους αναστολής επιβολής κυρώσεων επί αυθαιρέτων με τα σχέδια που τις συνοδεύουν
4. Στελέχη της οικοδομικής άδειας (με τις ενημερώσεις/αναθεωρήσεις αν υπάρχουν) του κτιρίου που βρίσκεται η διηρημένη ιδιοκτησία
5. Σχέδια που συνοδεύουν την οικοδομική άδεια
6. Πιστοποιητικό ελέγχου κατασκευής (εάν έχει εκδοθεί)
7. Δελτίο Δομικής Τρωτότητας Αυθαιρέτου (ΔΕ.ΔΟ.Τ.Α) ή/και την μελέτη στατικής επάρκειας ή/και την Τεχνική έκθεση στατικού ελέγχου (εάν ζητηθεί, σύμφωνα με τον Ν.4178/2013 και Ν.4495/2017)
8. Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) του Κτιρίου / Διηρημένης Ιδιοκτησίας

Σε περίπτωση που η οικοδομική άδεια και τα σχέδια που την συνοδεύουν δεν ανευρίσκονται τότε θα πρέπει στον φάκελο να υπάρχει η βεβαίωση απώλειας από την αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης.

Ποια στοιχεία πρέπει να υποβληθούν στην Ηλεκτρονική Ταυτότητα;

Κατά τη συμπλήρωση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας, τα στοιχεία που πρέπει να αναγραφούν είναι τα ακόλουθα:

• Οικοδομικό τετράγωνο όπου βρίσκεται το οικόπεδο
• Επιφάνεια του οικοπέδου
• Αν το οικόπεδο βρίσκεται σε ειδικό καθεστώς
• Αν είναι αδόμητο ή όχι
• Χιλιοστά ιδιοκτησίας επί του οικοπέδου/γηπέδου
• Στοιχεία της σύστασης οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας
• Αριθμός των θέσεων στάθμευσης που συνοδεύει την ιδιοκτησία
• Χρήσεις ιδιοκτησίας

Ποια κτίρια αφορά η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας;

Η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου εφαρμόζεται:

• Σε κάθε νέο κτίριο κατά τη διάρκεια της κατασκευής του.
• Σε όλα τα υφιστάμενα κτίρια της κατηγορίας I σε χρονικό διάστημα 5 ετών και της κατηγορίας II κατά την μεταβίβαση του ακινήτου οπότε και η σχετική δήλωση για την ταυτότητα θα προσαρτάται υποχρεωτικώς στο συμβόλαιο μεταβίβασης αντικαθιστώντας τη βεβαίωση μηχανικού

Κατηγορίες κτιρίων:

• Κατηγορία Ι: Δημόσια Κτίρια, Κτίρια Συνάθροισης Κοινού, Πρατήρια Υγρών Καυσίμων και Συνεργεία Αυτοκινήτων, Τουριστικά Καταλύματα άνω των 300 τ.μ., Δημόσια και Ιδιωτικά Κτίρια Προσχολικής, Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Κτίρια Περίθαλψης, Βρεφοκομεία, Παιδικοί και Βρεφονηπιακοί Σταθμοί, Οικοτροφεία, Οίκοι Ευγηρίας, Ιδρύματα Χρονίως Πασχόντων και Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, Σωφρονιστικά Καταστήματα, Άσυλα (Προθεσμία Υποβολής: Εντός 5ετίας)
• Κατηγορία II: Όλα τα Υπόλοιπα Κτίρια (Προθεσμία Υποβολής: Κατά τη μεταβίβαση)

Πώς βγαίνει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου;

Για να παρθεί η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου υπάρχει μια συγκεκριμένη διαδικασία. Ειδικότερα, η καταχώριση του κτιρίου ή της αυτοτελούς διηρημένης ιδιοκτησίας, καθώς και τη συμπλήρωση της αντίστοιχης Ηλεκτρονικής Ταυτότητας γίνεται από εξουσιοδοτημένο μηχανικό, ο οποίος ελέγχει την πληρότητα των στοιχείων και τη νομιμότητα της ιδιοκτησίας και εκδίδει το πιστοποιητικό πληρότητας ταυτότητας κτιρίου.

Η καταχώριση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας πραγματοποιείται σε δύο στάδια:

1. Καταχώριση Οικοπέδου/Γηπέδου και έπειτα
2. Καταχώριση του Κτιρίου ή εφόσον υπάρχει σύσταση οριζοντίων ιδιοκτησιών, την καταχώριση των αυτοτελών διηρημένων ιδιοκτησιών σύμφωνα με τη σύσταση.

Με την καταχώριση των απαιτούμενων στοιχείων, ο εξουσιοδοτημένος Μηχανικός εκδίδει το Απόσπασμα Ταυτότητας Κτιρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας που φέρει μοναδικό κωδικό Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας και κλειδί γνησιότητας.

Στη συνέχεια, ο ίδιος κάνει αίτηση για το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας. Να σημειωθεί επίσης, πως το Πιστοποιητικό Πληρότητας Ταυτότητας Κτιρίου περιλαμβάνει:

• σύνοψη των στοιχείων του Αποσπάσματος,
• τη βεβαίωση του μηχανικού ότι το ακίνητο έχει ή δεν έχει αυθαιρεσίες ή αν αυτές έχουν τακτοποιηθεί.

Το πιστοποιητικό πληρότητας ταυτότητας κτιρίου μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλες τις δικαιοπραξίες που προβλέπονται από το νόμο, με δίμηνη ισχύ.

Πότε ενημερώνεται η ηλεκτρονική ταυτότητα;

Η ηλεκτρονική ταυτότητα ενημερώνεται υποχρεωτικά ύστερα από την έκδοση οικοδομικής άδειας ή έγκρισης εργασιών μικρής κλίμακας για το ακίνητο. Αυτό σημαίνει πως ενημέρωση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου γίνεται ύστερα από οποιαδήποτε εργασία παρέμβασης ή τροποποίησης σε οριζόντια ή κάθετη διηρημένη ιδιοκτησία για την οποία απαιτείται Οικοδομική Άδεια ή Έγκριση Εργασιών Μικρής Κλίμακας (π.χ. για ανακαίνιση σπιτιού) από Δημόσια Αρχή και με τις εργασίες της οποίας μεταβάλλονται πολεοδομικά – κτιριολογικά μεγέθη. Η ενημέρωση πραγματοποιείται υποχρεωτικά εντός χρονικού διαστήματος τεσσάρων μηνών από τη λήξη ισχύος της άδειας, εφόσον έχουν υλοποιηθεί εργασίες ή αλλιώς εντός τεσσάρων μηνών από την ολοκλήρωση των εργασιών.

Τι είναι το ηλεκτρονικό μητρώο;

Στο Ηλεκτρονικό Μητρώο είναι η βάση δεδομένων όπου τηρούνται όλα τα στοιχεία των ακινήτων και όλες οι καταχωρίσεις των εξουσιοδοτημένων μηχανικών. Με λίγα λόγια, στο Ηλεκτρονικό Μητρώο θα βρεις όλες τις καταχωρήσεις ιδιοκτησιών με τα στοιχεία της καθεμιάς, όπως την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου, τα πιστοποιητικά ελέγχου, τους εξουσιοδοτημένους μηχανικούς, τους κυρίους του έργου, το πιστοποιητικό πληρότητας και άλλα.

Γίνεται μεταβίβαση ακινήτου χωρίς ηλεκτρονική ταυτότητα;

Όχι, δεν γίνεται μεταβίβαση ενός ακινήτου χωρίς ηλεκτρονική ταυτότητα. Πλέον, όλες οι μεταβιβάσεις ακινήτων (αγοραπωλησίες, γονικές παροχές κ.λπ.) χρειάζονται την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου προκειμένου να πραγματοποιηθούν. Οπότε, ισχύει και κατά την πώληση κατοικίας. Όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν τις εμπράγματες συναλλαγές τους με την απλή βεβαίωση μηχανικού, είναι πιθανό να επιβαρύνθηκαν ή να επιβαρυνθούν με το αντίστοιχο πρόσθετο κόστος, το οποίο ανεβαίνει ακόμα περισσότερο όταν η έκδοση δεν αφορά σε απλά διαμερίσματα αλλά σε ολόκληρα κτίρια.

Πότε απαιτείται η έκδοση Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου / Οικοπέδου;

Εν συντομία, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου είναι υποχρεωτική:

• Για τα ακίνητα που μεταβιβάζονται
• Όταν εκδίδεται άδεια δόμησης (νέα κτίρια, ολική ανακαίνιση, αλλαγή χρήσης)
• Για την έναρξη στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», ΕΣΠΑ κ.λπ.

Με την έκδοση της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας, το κτίριο/διαμέρισμα/κτίσμα θα είναι πλήρως νόμιμο και θα έχει όλες τις δυνατότητες μεταβίβασης, ενοικίασης χωρίς περαιτέρω απαιτήσεις (δηλαδή βεβαιώσεις αυθαιρέτων από μηχανικό κ.ά.).